Test zelf welk antipsychoticum het beste bij u past
Met de Persoonlijke Antipsychotica Keuzewijzer – de PAKwijzer – kunt u zelf online testen welke antipsychoticum het beste aansluit bij uw voorkeuren. Dit doet u door aan te geven welke effecten u belangrijk vindt en welke bijwerkingen voor u meer en minder acceptabel zijn. Hierdoor ontstaat er een persoonlijke rangorde van antipsychotica. Dit resultaat kunt u opslaan of afdrukken en bespreken met uw arts of psychiater. Invullen van de PAKwijzer duurt ongeveer 5 minuten.
Antipsychotica zijn medicijnen die gebruikt worden bij de behandeling van een psychose. Er zijn verschillende soorten antipsychotica en de keuze voor een antipsychoticum wordt vaak gemaakt door de behandelaar. De PAKwijzer is bedoeld om patiënten meer bij deze keuze te betrekken.
Uitleg over doel en beperking van de PAKwijzer
Het belangrijkste doel van de PAKwijzer is om patiënten te helpen bij het maken van een keuze.
De PAKwijzer bestaat uit een lijst met vragen over effect en bijwerkingen* [o.a. afgeleid van de gevalideerde SRA-34 (subschaal 'Reactie op Antipsychotica') vragenlijst]. Als u de vragenlijst heeft ingevuld, wordt een persoonlijke advies berekend. Deze berekening gebeurt op basis van de kans dat een gewenst effect of een bijwerking optreedt. Hiervan is per bijwerking een rangorde gemaakt. Deze rangordes zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek over hoe gunstig het effect is of hoe vaak bijwerking optreedt ten opzichte van behandeling met placebo of andere antipsychotica.
Als er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is om een antipsychoticum te rangschikken dan wordt dit antipsychoticum voor die bijwerking neutraal meegenomen. In dat geval is voor een antipsychoticum een schatting gemaakt van het meest waarschijnlijke aantal strafpunten, op grond van overeenkomstige receptorprofielen en/of vergelijkbare karakteristieken van een antipsychoticum. Als deze antipsychotica helemaal niet zouden worden meegenomen op een bepaalde bijwerking, zou dit namelijk ten onrechte in het voordeel zijn van het antipsychoticum waar nog onvoldoende over bekend is op dat onderwerp.
Let op, de PAKwijzer is bedoeld als keuzehulpmiddel: de uitkomst van de PAKwijzer biedt geen garantie dat een antipsychoticum bij u effectief is of dat bijwerkingen niet zullen voorkomen. Iedereen kan anders op een medicijn reageren. Ook kan uw behandelaar op goede gronden een andere mening hebben dan het resultaat van de PAKwijzer. Het is aan te raden om hierover met elkaar in gesprek te gaan en samen tot een keuze te komen waar u achter staat. Kortom: vanzelfsprekend kunt u samen besluiten om een ander antipsychoticum te kiezen. Dat kan bijvoorbeeld ook als u al goede ervaring heeft met een antipsychoticum.
U vult de vragenlijst geheel anoniem in en de uitkomst is alleen voor uzelf bedoeld. Het invullen, versturen en opslaan van de gegevens verloopt via een beveiligde verbinding. Het is mogelijk om het resultaat op te slaan als PDF en af te drukken zodat u dit vervolgens met uw behandelaar kunt bespreken.
Uitleg over bijwerkingen
Medicijnen hebben verschillende bijwerkingen en verschillen van elkaar wat betreft de kans op het ontstaan van bijwerkingen. Sommige bijwerkingen komen bij het ene medicijn vaker voor dan bij het andere. Ook kan bij het ene medicijn de bijwerking heviger zijn dan bij het andere. Bijwerkingen treden niet altijd op bij een bepaald medicijn. Er zijn ook gebruikers zonder bijwerkingen, of waarbij de bijwerking slechts mild optreedt. Dit kan per persoon verschillen.
Voorbeeld
Gewichtstoename kan worden uitgedrukt in een percentage: stel, iemand weegt 75 kg bij het starten van een medicijn. Een jaar later weeg hij 80 kg. Hij is 5 kilo aangekomen, dat is ongeveer 7% van het startgewicht. Onderzoekers en artsen hebben afgesproken dat 7% gewichtstoename een belangrijke hoeveelheid is: het is merkbaar aan uw lichaam. Veel onderzoeken richten zich daarom op die grens.
Van het antipsychoticum Olanzapine is bekend dat de meeste mensen er zwaarder van worden. Na een jaar had 64% van de gebruikers een gewichtstoename van meer dan 7%. 12% van de gebruikers kwam zelfs meer dan 25% aan in gewicht. Maar het betekent ook dat 36% niet of nauwelijks (want: minder dan 7%) zwaarder werd.
Dat is anders voor het antipsychoticum Aripiprazol. Bij Aripiprazol heeft slechts 15% van de gebruikers een gewichtstoename van 7% of meer. En 85% van de gebruikers komt dus niet of nauwelijks (want: minder dan 7%) aan. Daarom is Olanzapine geclassificeerd als het antipsychoticum waarvan het het meest waarschijnlijk is dat het effect heeft op het gewicht. Aripiprazol staat bijna onder aan deze lijst, het is bij dit antipsychoticum heel waarschijnlijk dat het gewicht gelijk blijft.
Voor alle bijwerkingen zijn de antipsychotica deze manier gerangschikt.
Klik hier voor achtergrondinformatie over hoe de rangorde van antipsychotica tot stand is gekomen en op welk wetenschappelijk onderzoek deze is gebaseerd.
